nhạc cổ

Cổ nhạc Trung Quốc lưu truyền mười nhạc khúc nổi tiếng được xưng tụng “Trung Hoa thập đại danh khúc”. Và đằng sau mỗi nhạc khúc đó là những giai thoại thật thú vị.

***

Nếu ai thích cổ cầm, cổ nhạc Trung Quốc thì không thể bỏ qua mười bài cổ nhạc nổi tiếng này. Trong các truyện võ hiệp của Kim Dung có sử dụng một số bài như Tả sứ Ma Giáo Hướng Vấn Thiên đem Quảng lăng tản cầm khúc dụ Giang Nam tứ hữu. Trong các phim võ hiệp ít nhiều đều có sử dụng, gần đây còn nghe nói có phim Thập diện mai phúc - tên một trong thập đại cổ khúc .

***

Cổ nhạc ngày càng có ít người học, mà có người học rồi lại càng ít người chịu dạy. Một số nhạc sư sống thanh đạm, lánh đời, sống để bụng, chết mang theo. Do đó, có nhiều bài cổ nhạc quý hiếm hơn nhưng đã bị thất truyền và mai một. Hy vọng rằng với các phong trào hoài cổ, bảo vệ văn hóa phi vật chất sắp tới sẽ phục hồi được các bài cổ nhạc quý hiếm khác.

.

Mười nhạc khúc đó bao gồm:

Cao sơn lưu thủy (高山流水): Kể lại thời tiền Tần, Bá Nha (伯牙) đàn cầm tại một vùng hoang sơn dã địa thì tiều phu Chung Tử Kỳ (钟子期) đã lĩnh hội được "Nguy nguy hồ chí tại cao sơn. Dương dương hồ chí tại lưu thủy" ("巍巍乎志在高山. 洋洋乎志在流水" ). Bá Nha sững sốt đáp: "Thiện tai, tử chi tâm dư ngô đồng." Sau khi Tử Kỳ chết, Bá Nha đau khổ mất bạn tri âm, đập đàn đoạn dây, chung thân bất tháo. Cố hữu cao sơn lưu thủy chi khúc ra đời từ đó.


Quảng lăng tản cầm khúc (广陵散琴曲): Dựa vào cầm phổ ghi lại, thời Chiến Quốc (战国) phụ thân của Nhiếp Chính (聂政) vì Hàn Vương (韩王) đúc kiếm, do trễ ngày giao kiếm mà bị thảm sát.Nhiếp Chính vì phụ thân lập chí báo thù, đã nhập sơn luyện cầm mười năm, đạt thành tuyệt kỹ, dương danh Hàn Quốc (韩国). Hàn Vương triệu Nhiếp Chính vào cung chơi đàn, Nhiếp Chinh đâm Hàn Vương trả thù cha xong hủy dung tự tử. Hậu nhân dựa vào tích xưa phổ thành cầm khúc hùng hồn, khí thế là cổ khúc trứ danh đại khúc chi nhất.


Bình sa lạc nhạn (平沙落雁): Minh triều còn có tên Lạc nhạn bình sa (落雁平沙), khúc điệu du dương, dìu dập, trong tiếng đàn có tiếng nhạn. Miêu tả chim nhạn đáp xuống giữa không trung, ngoái đầu ngắm cảnh.


Thập diện mai phục (十面埋伏): Nhạc khúc miêu tả tình cảnh quyết chiến cuối cùng của chiến tranh Sở Hán (楚汉) vào năm 202 trước công nguyên. Hạng Vũ (项羽) tự tử ở Ô Giang (乌江). Lưu Bang (刘邦) giành được thắng lợi.


Ngư tiều vấn đáp (渔樵问答): Khúc này bày tỏ ngư tiều giữa rừng xanh núi biếc (thanh sơn lục thủy chi gian), an vui tự tại.


Tịch dương tiêu cổ (夕阳箫鼓): là khúc nhạc trữ tình trước sau năm 1925.


Hán cung thu nguyệt (汉宫秋月): tâm tình của cung nữ thời xưa thường bị áp bức, khóc lóc thê lương, gợi nên sự đồng cảm của mọi người.


Mai hoa tam lộng (梅花三弄):


Dương xuân bạch tuyết (阳春白雪):


Hồ gia thập bát phách (胡笳十八拍):